Bireyin beslenmesi sonrası etkin bir biçimde uzaklaştırılamayan besin artıklarının diş yüzeyine tutunması ile oluşan bakteri plağı; diş yüzeylerinde diştaşı veya tartar olarak bilinen düzensiz yüzeyli ve geçirgen bir yapı oluşturmaktadır.
Diştaşı dokusu üzerinde kolayca tutunan ve çoğalan bakteriler tarafından salınan artıklar da dişeti dokularında iritasyona sebep olur.
Dişetinde başlayan iritasyon sonucu dişlerin etrafını saran periodontal lifler yıkıma uğrar, dişeti dişten uzaklaşır ve periodontal cep oluşur.Periodontal cebin temizlenmesi daha zor olduğu için bakteri artıkları daha derin dokulara doğru ilerleyerek dişeti hastalığının ilerlemesine sebep olur veya dişeti kendini korumak için apikal dokulara doğru hareket eder ve bu durum dişeti çekilmesi ile sonuçlanır.Dişeti ve çevre dokularda ilerleyen bu iltihabi mekanizma periodontal hastalıklara sebep olmaktadır.
Erken dönemde teşhis ve doğru tedavi ile birlikte takibi sağlanmayan durumlarda periodontal hastalıklar sebebi ile sağlıklı dişlerin kaybı söz konusu olmaktadır.
Periodontal hastalıkların kişinin farkına varabileceği ilk bulgusu dişetlerinde görülen kanamadır.Zamanla dişetleri ödemli bir hal alabilir ve sağlıklı görünümünden uzaklaşarak kırmızı-mor renkte görülmeye başlayabilir.İlerleyen dişeti hastalığı ile birlikte dişlerin etrafını saran kemikte kayıplar meydana gelerek dişlerde mobilite(hareket) gözlenmeye başlayabilir.
Dişeti hastalıklarının sebepleri arasında doğru uygulanmayan ağız bakımı, sigara, genetik faktörler, bazı ilaçların kullanımı, stres, doğru uygulanmamış restorasyonlar, bruksizm ve bazı sistemik hastalıklar sayılabilmektedir.
Dişeti hastalıklarının tedavisinde teşhis edildiğindeki aşamaya göre diştaşı temizliği, kök yüzeyi şekillendirmesi, subgingival küretaj, flap operasyonu ve ileri periodontal cerrrahi işlemler uygulanabilmektedir.
Diştaşı Temizliği
Dişeti tedavisinin ilk aşaması olarak uygulanmaktadır.Dişeti hastalığının erken dönemlerinde sadece diştaşı temizliği ile sağlıklı dişeti dokusunu yeniden kazanmak mümkündür.
Diştaşı temizliği ile diş dokusu üzerindeki sert eklentiler ve bakteri plağı ultrasonik başlıklar veya periodontal el aletleri ile uzaklaştırılır,diş yüzeyindeki lekelenmeler polisaj adı verilen işlemle giderilir.Bireye doğru ağız bakımı eğitimi verilir.
Kişinin ihtiyacına göre özel olarak planlama yapılabileceği gibi özel durumlar haricinde 6 ayda bir olarak işlemin tekrarlanması gerekmektedir.
Kök Yüzeyi Şekillendirme ve Subgingival Küretaj
İlerlemiş periodontal hastalık durumunda diştaşı temizliği işlemi sonrasında dişeti cebinin iç kısmında yer alan diş kökündeki eklentilerin uzaklaştırılarak kök yüzeyinin pürüzsüz bir hale getirilmesi ve dişeti cebi içindeki iltihabi yumuşak dokuların uzaklaştırılması işlemidir.Bu işlem sonrası diş yüzeyinden ayrılmış olan periodontal lifler diş yüzeyine tekrar bağlanır.
Gingivoplasti
Dişetinin dişin ağızda görünen kron kısmını fazla örttüğü, bazı etkenlere bağlı olarak büyüdüğü veya estetik gereksinimlerle şekillendirilmesinin gerektiği durumlarda lokal anestezi altında dişeti dokularının şekillendirilmesi işlemidir.